برج ارغونشاه

برج ارغونشاه در محلی به نام دربند در قسمت غربی شهر کلات واقع شده است.

این برج که در حدود 200 متری کتیبه نادری قرار دارد

ارتفاع آن از رودخانه بالغ بر 40 متر است.

ارتفاع خود برج 8 تا 9 متر می باشد که بر روی کوهی قرار گرفته

و از آن می توان بر تمام دره ای که به دروازه غربی کلات منتهی می شود ، اشراف کامل داشت .

با کمک برج های چند گانه که پیش قراول بحساب می آیند

این دروازه محافظت می شد و ورود و خروج به کلات از این طریق کنترل می شده است.

قدمت آن تقریبا به قرن هفتم هجری و به دوره ایلخانیان مغول بر می گردد .

اما اینکه ارغونشاه بعد از شکست از تکودار در این مناطق پناه گرفته باشد

و یا اینکه وی ار حاکمان سلسله محلی جانی قربانیان کلات است ، شک و تردید وجود دارد .

بنای برج ارغونشاه از نظر شکل کلی و تزئینات آجرکاری روی آن به برج های ارگ کریم خانی در شیراز شباهت دارد .

تمامی نمای برج از آجر بنا شده و در فواصل مختلف و به کمک آجرکاری های جالب نقش های هندسی بکار برده اند ،

شکل هندسی بنا به صورت استوانه ای می باشد.

تعمیراتی که در این بنا صورت گرفته به دوران نادر و حکومت قاجا یه بر می گردد

در آن زمان به دلیل اهمیت بالای این نقطه برای دیده بانی نسبت به تعمیر و مرمت آن اقدام گردیده است.

شماره ثبت ۶۶۵

تاریخ ثبت: 23 فروردین 1346

توضیحات تکمیلی

بنا به دروازه ارغونشاه نیز معروف می‌باشد.

این محوطه به دربند ازغونشاه نیز معروف می باشد

شهر کلات دارای دو در ورودی اصلی به نام دربند ارغونشاه و دیگری تونل ورودی اولیه شهر است

که از سمت مشهد وارد کلات می‌شوند.

دربند ارغونشاه پلی آجری و همچنین برج‌های دیده بانی در اطراف آن مستقر است.

این پل آجری دارای سه دهانه می‌باشد و در گذشته ورود و خروج افراد توسط برج دیده بانی قابل کنترل بوده‌است.

مجدالسلام کرمانی،در سفرنامه خود در باره این دروازه می‌نویسد: در تنگ‌ترین نقطه مدخل دره، در سی متر دورتر نبشته سنگی دیده می‌شود

و پلی نیز با سه دهانه به پهنای۵/۲ و ۵/۳ و دازای ۲ متر وجود دارد.

روی پل آشیانه‌های برای پاسداران ساخته بودند و مردم به‌وسیله گذرنامه‌های حاکم و فرمانده سپاهیان از آنجا عبور می‌کردند.

در قسمت راست دروازه و در سینه کوه کتیبه حجاری شده (کتیبه نادری)به دستور نادرشاه افشار وبه تاریخ ۱۱۵۵ هجری قمری و با خط نستعلیق و در۲۴ بیت و در ارتفای ۱۵ متر بالاتر از سطح زمین قرار دارد.

مضمون شعر در مدح خدا و پیامبر اسلام و نادرشاه است تا هرکس به شهر ورود می کند آن را بخواند.

اینستاگرام