دیرگچین بر سر شاهراه ارتباطی جنوب شرق به غرب و در مسیر قم به ری قرار دارد،
مسیری که در گذشته یکی از پر رفت و آمد‌ترین و کلیدی‌ترین مسیرهای کشور به شمار می‌رفت.
اهمیت این کاروانسرا در دوره سلجوقیان با رونق گرفتن مسیر ساوه و قم به ورامین باز هم بیشتر شد
و کاروانسراهای دیگری به نام‌های قلعه سنگی محمدآباد کاج
و قلعه گلی در نزدیکی آن ساخته شدند تا این مسیر پر رونق هر چه بیشتر آباد شود.
اگر گذارتان به کارونسرای دیر گچین بیفتد، می‌توانید چهار برج قطور را در اطراف این کاروانسرا ببینید که ارتفاع آنها 6 و 2.5 متر است.
در ضلع جنوب شرقی این کاروانسرا مسجدی 300 متر مربعی قرار دارد
و درضلع شمال شرقی آن حیاط خلوتی طراحی شده که محل استقرار مهمانان ویژه و مأموران حکومتی بوده است.
در گوشه شمال غربی بنا هم آسیابی سنگی و در ضلع جنوب غربی یک حمام با تمام اجزا از جمله سربینه، گرم خانه، خزینه
و سرویس بهداشتی خواهید دید که یادتان می‌آورند چرا این کاروانسرای 12 هزار مترمربعی را مادر کاروانسراهای ایران نامیده‌اند.
البته به تمام این تجهیزات داخلی باید ملحقات مثل بنای قلعه گلی کنار کاروانسرا، کوره آجرپزی
آب انبار و قبرستان را در خارج از کاروانسرا اضافه کنید که با احتساب آنها مساحت این بنا به 19 هکتار می‌رسد.
ویژ گی‌های داخلی کاروانسرای دیر گچین:
داخل بنا، همانند سایر کاروانسراهای دیگر، خارجی‌ترین جداره، پس از دیواره بیرونی، شترخوان‌ها هستند
که شترخوان‌ها در چهار طرف بنا، در پشت حجرهها، همچون دالانهای طویلی به صورت سرتاسری به عرض تقریبی 5 متر احداث شده‌اند.
اتاقها و حجرهها از دیگر قسمتهای تشکیل دهنده این بنا است که داخل حیاط اصلی و اطراف آن ساخته شده‌اند.
از دیگر عناصری که در آرایش فضای کاروانسرا نقش مؤثری دارند، قوسهای به کار رفته در این بناست
که شامل قوسهای پنج و هفت، کلیل، ابرویی و بیز است که در گوشه گوشه آن، بنا به اهمیت فضا، استفاده شده است.
قدمت کاروانسرای دیر گچین، ساسانی بوده است.
این بنا در دوران سلجوقی و صفوی بازسازی و مرمت شده و در دوره قاجار نیز بخش‌هایی به آن اضافه شد.
این بنای تاریخی از قدمت و پیشینه‌ای ۱۷۵۰ ساله برخوردار است که مقارن با حکومت اردشیر ساسانی خواهد بود.
نقد و بررسی‌ها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.