توضیحات ارسالی
ﺣﻤﺎم ﺧﺎن (پیر ظهیری) در ﺿﻠﻊ ﺷﻤﺎﻟﯽ ﺑﺎزار ﺳﺮﭘﻮﺷﯿﺪه ﺳﻨﻨﺪج در ﻣﺠﺎورت ﻣﺴﺠﺪی ﺑﻪ ﻧﺎم داروﻏﻪ ﻗﺮار دارد.
اﯾﻦ ﺣﻤﺎم از ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺗﺎﮐﻨﻮن ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻫﺎی دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺑﻨﺎ از ﺧﯿﺎﺑﺎن ﻫﺎی اﻧﻘﻼب و ﻃﺎﻟﻘﺎﻧﯽ
و از ﺳﻤﺖ ﻣﯿﺪان اﻧﻘﻼب ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺧﺎص آن ﺑﺎ ﺑﺎزار ارﺗﺒﺎط ﻧﺰدﯾﮏ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ.
راه ﻫﺎی ﭘﺸﺖ ﺑﺎزار و از ﺳﻤﺖ ﺷﻤﺎل ﻣﯿﺪان ﺳﻨﻨﺪﺟﯽ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ آن دﺳﺘﺮﺳﯽ ﭘﯿﺪا ﮐﺮد.
ﺑﻪ اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ. از ﺳﻤﺖ ﺧﯿﺎﺑﺎن ﭼﻬﺎرﺑﺎغ و ﮐﻮﭼﻪ ﻋﺒﺎرﺗﯽ ﺣﻤﺎم در ﺑﺎﻓﺖ ﻗﺪﯾﻤﯽ و ﻫﺴﺘﻪ ﻣﺮﮐﺰی ﺷﻬﺮ واﻗﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ.
ﺑﺎﻓﺖ ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺷﻬﺮ ﺳﻨﻨﺪج دارای ﻣﺤﻼت ﻣﺘﻌﺪدی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺒﻊ آن ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ در آﻧﻬﺎ ﻗﺮار داﺷﺘﻪ
و ﺷﻤﺎری از آﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪه ﮐﻪ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺣﻤﺎم ﺧﺎن اﺷﺎره ﮐﺮد.
دیرینه حمام خان
ﺣﻤﺎم ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﻮرﺧﺎن ﻣﺤﻠﯽ ﮐﺮدﺳﺘﺎن در ﮐﺘﺎب ﻫﺎﯾﯽ ﻫﻤﭽﻮن ﺗﻔﺤﻪ ﻧﺎﺻﺮﯾﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﯿﺮزا ﺷﮑﺮاﷲ ﺳﻨﻨﺪﺟﯽ ﺣﺪﯾﻘﻪ ﻧﺎﺻﺮ ﻣﯿﺮزاﻋﻠﯽ اﮐﺒﺮ وﻗﺎﯾﻊ ﻟﺐ اﻟﺘﻮارﯾﺦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺧﺴﺮو ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪاردﻻن ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع ، زﺑﺪه اﻟﺘﻮارﯾﺦ ﺳﻨﻨﺪﺟﯽ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻗﺎﺿﯽ ﻣﺤﻤﺪ ﺷﺮﯾﻒ ، ﺗﺎرﯾﺦ اردﻻن ﻣﺴﺘﻮره اردﻻن ،
ﻧﮕﺎر ﺣﻤﺎم و ﺑﻨﺎﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ در زﻣﺎن ﺳﺎﺧﺖ دوﺑﺎره ﺷﻬﺮ ﺳﻨﻨﺪج ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺮﮐﺰ اﯾﺎﻟﺖ ﮐﺮدﺳﺘﺎن ﺑﻪ دﺳﺖ ،
ﻣﺴﺎﺟﺪ ، ﺑﺎزار ،( ﺳﺎﺧﺖ ﮐﻬﻦ دژ )ﻗﻠﻌﻪ واﻟﯽ ﮐﺮدﺳﺘﺎن اﺷﺎره ﺷﺪه اﺳﺖ.
ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ اﯾﻦ ﺑﻨﺎ ﯾﮑﯽ از ﻣﮑﺎن ﻫﺎی ﻋﺎﻟﯽ و ﺑﺎﺷﮑﻮه ﺷﻬﺮ ﺳﻨﻨﺪج ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻨﮓ « ﺳﻠﯿﻤﺎن ﺧﺎن اردﻻن » ﻫﺠﺮی ﻗﻤﺮی ﺑﻪ اﺗﻤﺎم رﺳﯿﺪ
۱۲۲۰ واﻟﯽ ﮐﺮدﺳﺘﺎن ﺑﻮده و ﮐﺎر ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ آن در ﺳﺎل « اﻣﺎن اﷲ ﺧﺎن اردﻻن » ﻧﻮﺷﺘﻪ آن ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ دوره ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ « ﻓﺮﻫﺎد ﻣﯿﺮزای ﻣﻌﺘﻤﺪاﻟﺪوﻟﻪ »
ﻫﺠﺮی ﻗﻤﺮی در دوران ﺣﮑﻮﻣﺖ ۱۲۹۵ اﺳﺖ.
اﯾﻦ ﺑﻨﺎ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﺗﻤﻠﮏ آن ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ اﻣﯿﻦ اﻟﺘﺠﺎر در ﺳﺎل ﻫﺎی داﺧﻞ آﻫﻨﮕﺮی ﻫﺎی اﺿﻼع ﺷﻤﺎﻟﯽ )ﻋﻤﻮی ﻧﺎﺻﺮاﻟﺪﯾﻦ ﺷﺎه( ﺑﺎزﺳﺎزی و ﻣﺮﻣﺖ ﻋﻤﺪه ﺑﻪ وﯾﮋه ﺗﺰﺋﯿﻨﺎت آﻫﮏ ﺑﺮی آن ﺗﺠﺪﯾﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ.
ﮐﺘﯿﺒﻪ ﻫﺠﺮی ﻗﻤﺮی اﺳﺖ.
اﯾﻦ آﻫﻨﮕﺮی ﻫﺎی دور ۱۲۵۹ و ﺟﻨﻮﺑﯽ ﺳﮑﻮﻫﺎی ﺳﺮﺑﯿﻨﻪ )ﺣﻤﺎم ﺳﺮد
( ﮔﻮﯾﺎی اﯾﻦ اﻣﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺎرﯾﺦ آﻧﻬﺎ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﺎل ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﻤﺪه در زﯾﺮ ﻻﯾﻪ ﺟﺪﯾﺪ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد
ﺑﻪ ﺟﺰ ﻣﻮاردی ﮐﻪ در ﺳﮑﻮﻫﺎی ﺷﻤﺎﻟﯽ و ﺟﻨﻮﺑﯽ ﺳﺮﺑﯿﻨﻪ )ﺣﻤﺎم ﺳﺮد( ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪ ً ﻧﺨﺴﺖ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ اﺳﺖ. .
مرمت وبازسازی
آﻏﺎز ﺷﺪ ۱۳۷۸ از ﺳﻮی اداره ﮐﻞ ﻣﯿﺮاث ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ وﻗﺖ ﺗﻤﻠﮏ ﮔﺮدﯾﺪ
و ﮐﺎر ﻣﺮﻣﺖ و ﺣﻔﺎظ آن از ﺳﺎل ۱۳۷۷ ﺣﻤﺎم ﺧﺎن ﺳﻨﻨﺪج در ﺳﺎل ﻣﻌﻤﺎری ﻫﺸﺘﯽ ، ﻫﺎی دﯾﮕﺮ اﯾﺮاﻧﯽ ﻃﺮاﺣﯽ و ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه
و دارای ﺑﺨﺶ ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ازﺟﻤﻠﻪ آﻧﻬﺎ ﺳﺮدر ورودی ﺣﻤﺎم ﺧﺎن ﺑﻪ ﺳﺒﮏ ﺣﻤﺎم آب اﻧﺒﺎر اﺿﺎﻓﯽ و ﺗﻮن اﺳﺖ.
ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﻨﺪی ﻓﻀﺎﻫﺎی ، ﺳﺮوﯾﺲ ﻫﺎی ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ ، ﺧﻠﻮﺗﯽ ، ﺧﺰﯾﻨﻪ ،( ﺑﯿﻨﻪ )ﺣﻤﺎم ﮔﺮم ، ﻣﯿﺎن در ،( ﺳﺮﺑﯿﻨﻪ )ﺣﻤﺎم ﺳﺮد ﺣﻤﺎم ﺗﻮأم ﺑﺎ آب ﻧﻤﺎﻫﺎی )ﺣﻮض ﻫﺎی( زﯾﺒﺎ و اﺳﺘﻔﺎده از آب ﻗﻨﺎت ﺑﺮای اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺄﻣﻞ اﺳﺖ.
ﺑﻪ وﯾﮋه ﮐﻪ در دو ﺳﮑﻮی اﯾﻦ ﺣﻤﺎم دو آب ﭘﺮ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و در ﭘﯽ ﮔﺮدی و ﮐﺎر ﻣﺮﻣﺖ ﮐﺸﻒ ﺷﺪﻧﺪ.
ﻫﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﻤﺎم ﺳﻨﮓ ﻫﺎ و ﻓﻮار « اﻣﯿﻦ اﻟﺘﺠﺎر » ﻧﻤﺎ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﮐﻪ ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل در زﻣﺎن آﻧﻬﺎ از ﺑﯿﻦ رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ
وﻟﯿﮑﻦ ﺑﺮاﺳﺎس ﻗﺮاﺋﻦ و ﺷﻮاﻫﺪ ﺑﺎزﺳﺎزی ﺷﺪﻧﺪ و اﯾﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﯾﮑﯽ از وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی ﺑﺎرز ﺣﻤﺎم ﺧﺎن اﺳﺖ.
در ﮐﻨﺎر آن اﺳﺘﻔﺎد ﻫﻢ ﮐﺎری ﺟﺎﻟﺐ ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ.
ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﺣﻤﺎم در ﺑﺨﺶ ﺳﺮد دارای ﺳﻪ آب ﻧﻤﺎ و در ﺑﺨﺶ ﺣﻤﺎم ﮔﺮم دو ،
از ﻓﻀﺎﻫﺎی ﮐﻔﺶ ﮐﻦ در زﯾﺮ ﺳﮑﻮﻫﺎ آب ﻧﻤﺎ و در ﻫﺮ ﯾﮏ از ﺧﻠﻮﺗﯽ ﻫﺎ آب ﻧﻤﺎﯾﯽ در ﮐﻒ ﺗﻌﺒﯿﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ.
ﮐﻒ ﺣﻤﺎم ﺳﻨﮓ ﻣﺮﻣﺮ اﺳﺖ و ازاره و درﭘﻮش ﺣﻤﺎم ﺳﺮد ﺳﻨﮓ ﺗﯿﺸﻪ ای ﻣﻨﻄﻘﻪ اﺳﺖ
ﻫﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر دﻗﯿﻖ ﮐﻒ ﺳﮑﻮﻫﺎی ﺣﻤﺎم از ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺣﻤﺎم ﺳﺮد ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺒﻮد وﻟﯽ ﺑﺮای ﻫﻤﺨﻮاﻧﯽ از ﺳﻨﮓ ﺗﯿﺸﻪ ای اﺳﺘﻔﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ.
معماری
ﺳﻘﻒ ﺗﻤﺎم ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺣﻤﺎم از ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻃﺎق و ﮔﻨﺒﺪ اﺳﺖ
ﮐﻪ در اﺳﺘﺤﮑﺎم و اﯾﺴﺘﺎﯾﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺆﺛﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ و ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻧﯿﺰ ﺑﯿﺸﺘﺮ از
ﺳﻨﮓ و آﺟﺮ و آﻫﮏ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﺴﯿﺎر ﮔﺴﺘﺮده اﺳﺖ و ﻣﻼت آﺑﯽ در اﯾﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻧﻘﺶ اول را داﺷﺘﻪ اﺳﺖ.
ﺗﺰﺋﯿﻨﺎت ﻧﻘﺶ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﻃﺮح ﻃﺎوس روی دﯾﻮارﻫﺎی ﺣﻤﺎم.
ﺑﺎرز دﯾﮕﺮ اﯾﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺗﺰﺋﯿﻨﺎت ﭘﺮﮐﺎر آﻫﮑﺒﺮی ﺑﺎ ﻧﻘﺶ و ﻧﮕﺎر ﻣﺘﻨﻮع و ﮐﺎﺷﯿﮑﺎری ﻫﻔﺖ رﻧﮓ ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮع ﻫﺎی ﻣﺘﻨﻮع اﺳﺖ.
ﺗﻤﺎم ﺳﻄﺢ داﺧﻠﯽ ﺧﻠﻮﺗﯽ ﻫﺎ و ﺣﺘﯽ ﺧﺰﯾﻨﻪ ﺑﺎ ﻧﻘﻮش ﻣﺨﺘﻠﻒ آهکبری ﺷﺪه اﺳﺖ.
آهکبری ﻫﺎی اﯾﻦ ﺣﻤﺎم ﺑﺴﯿﺎر ﭘﺮﮐﺎ ، ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺣﻤﺎم ﺳﺮد )ﺳﺮﺑﯿﻨﻪ( و ﺣﻤﺎم ﮔﺮم .
ﻧﻘﺶ ﻫﺎی ﺣﯿﻮاﻧﯽ و اﻧﺴﺎﻧﯽ و ﺗﺮﮐﯿﺐ اﻧﺴﺎﻧﯽ و ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ ، ﻫﻨﺪﺳﯽ ، اﺳﺖ
و در آن از ﻧﻘﻮش ﮔﻞ و ﮔﯿﺎه ﻧﻘﺶ ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺟﻔﺖ و اﺳﺘﻔﺎده
و در ﺳﻄﺢ ﮔﺴﺘﺮده از ﻧﻘﺶ ﺷﯿﺮ و ﻃﺎووس ﮐﻪ ﻃﺎووس ﻫﺎی آﻫﮑﺒﺮی ﺷﺪه
در ﻧﻮع ﺧﻮد ﮐﻢ ﻫﺎی ﮔﺮم و ﺳﺮد در دو ﻃﺮف ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﺮﯾﻨﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه
ﮐﻪ در دو ﻃﺮف ﺳﺮدر ورودی ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ.
در اﺿﻼع دﯾﮕﺮ ﻧﯿﺰ ﻧﻈﯿﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ در ﺣﻤﺎم ﻫﺎی ﻫﻨﺪﺳﯽ در ﺣﺎﺷﯿﻪ ﻧﻘﺶ ﻫﺎ
و ﻃﺮح ﻫﺎی ﮔﻞ و ﺑﻠﺒﻞ در ﮐﻨﺎر ﺑﻨﺪی ﻫﺎی ﺳﻘﻒ ﮔﻨﺒﺪﻫﺎ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺷﺪه اﻧﺪ.
از ﻓﺮم ، ﮔﻞ و ﺑﺘﻪ ، ﻧﻘﺶ ﻫﺎی اﺳﻠﯿﻤﯽ اﺳﻠﯿﻤﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺎﯾﺎﻧﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ.
کاشیکاری و گچ بری
در ﺳﻘﻒ ﮔﻨﺒﺪ ﺳﺮﺑﯿﻨﻪ از ﺗﺮﮐﯿﺐ ﭼﻬﺎر ﻃﺎووس ﺑﻪ ﻃﺮز ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ ﺑﻬﺮه ﺑﺮده ﺷﺪه
و ﻧﻘﺶ ﻫﺎی ﻣﺘﻌﺪد دﯾﮕﺮی ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮع ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺮﮐﯿﺐ اﻧﺴﺎن و ﭘﺮﻧﺪه ﮐﻪ در دوره ﻗﺎﺟﺎرﯾﻪ ﻣﺮﺳﻮم ﺑﻮد و ﺑﺎ ﺷﮑﻞ و ﻓﺮم و ﺻﻮرت ﻗﺎﺟﺎری اﺳﺖ
ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻫﺎ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ازاره دﯾﻮار ﺳﮑﻮﻫﺎی ﻣﺘﻨﻮع اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ. ﮐﺎﺷﯿﮑﺎری در ﻧﻘﺶ ﻫﺎی آﻫﮑﺒﺮی زﯾﻨﺖ ﺑﺨﺶ ﺣﻤﺎم ﺳﺮد اﺳﺖ.
ﺑﺮ روی ﺗﻤﺎم ﭘﺎﯾﻪ اﯾﻦ ﺑﺨﺶ از ﮐﺎﺷﯿﮑﺎری ﻫﻔﺖ رﻧﮓ ﺑﺎ ﻃﺮح ﻫﺎی اﺳﻠﯿﻤﯽ ﺑﺮ روی ﭘﺎﯾﻪ و روی دﯾﻮارﻫﺎ ﻃﺮح ﺷﮑﺎر و ﻧﺒﺮد ﺷﯿﺮ و اژدﻫﺎ ﮐﺎر ﺷﺪه اﺳﺖ.
ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻣﻘﺪاری از ﮐﺎﺷﯿﮑﺎری ﺗﺨﺮﯾﺐ ﺷﺪه اﺳﺖ وﻟﯽ ﺑﺨﺶ ﻫﺎی ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ از آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ.
اﻟﺒﺘﻪ در ﮐﺎﺷﯿﮑﺎری ﻫﺎ از ﻃﺮح ﺷﮑﺎر و ﻧﺒﺮد ﺷﯿﺮ و ﻃﺮح ﻫﺎی ﮔﻞ و
ﺑﺮگ و ﺑﻠﺒﻞ ﻣﺮﺳﻮم ﻗﺎﺟﺎری و ﮔﻞ ﻫﺎی ﺑﻪ ﺳﺒﮏ و ﻓﺮم ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﺮﯾﻨﻪ در ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎﯾﯽ از ازاره دﯾﻮار ﺳﮑﻮ اﺳﺘﻔﺎد ، اژدﻫﺎ ﻣﺪرﺳﻪ داراﻻﺣﺴﺎن ، ﺷﺪه اﺳﺖ.
ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﮐﺎﺷﯿﮑﺎری ﺣﻤﺎم ﺧﺎن در ﻧﻮع ﺧﻮد ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ و ﺣﺘﯽ ﮐﻢ ﻧﻈﯿﺮ اﺳﺖ
زﯾﺮا ﻧﻘﺶ ﮐﺎﺷﯿﮑﺎری ﻣﺴﺠﺪ ﻧﻘﻮش و ﻃﺮح ﻫﺎی ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ دارد
و در اﯾﻨﺠﺎ اﺳﺘﺎدﮐﺎران ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﺿﻊ ﻓﮑﺮی و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﯿﺎزﻫﺎی ﻓﻀﺎی ﺣﻤﺎم درﺷﯿﺎن ﺧﺎن (واﻟﯽ) ﻃﺮح ﻫﺎی دﯾﮕﺮی اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮده اﻧﺪ
نقد و بررسی‌ها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.