شهر تاریخی جیزد

شهر تاریخی جیزد در 16 کیلومتری جنوب شرق رشتخوار، و در جنوب غرب روستای اکبرآباد واقع شده است.

بقایای این شهر در محل به قلعه کهنه جیج مشهور بوده

و در حقیقت همان شهر جیزد است که بنا بر نوشته فصیحی خوافی در کتاب مجمـل التواریخ

در سال737 هـ .ق در ولایت خواف زلـزلـه ای واقع شد که به زلزله جیزد معروف است

که سی هزار آدمی از قصبه زوزن تا به این قصبه  مهدوم شدند.

مساحت فعلی آن که به صورت تپه هایی پست و بلند موجود است،

این محوطه بالغ بر 60 هکتار وسعت و با توجه به داده های فرهنگی متعلق به قرون 5 تا 8 ه. ق می باشد.

و می توان آن را جزء بزرگترین تپه های تاریخی خراسان رضوی دانست.

در مورد وجه تسمیه ی جیزد

منابع اشاره ی ننموده اند ولی اگر جیزد تغییر یافته همان جیزه باشد، به معنی طرف، ناحیه، آب و توشه ای که برای یک روز مسافر بدهند می باشد،

این معنی در مورد جیزد صدق می کند چرا که در دشت وسیع رشتخوار طرف و سمت خوبی برای راهنمایی و استراحت کاروانها بوده است.

و توشه ی خود را از این شهر فراهم می نموده اند،

عده ای از اهالی منطقه جیزد را به معنی آتش می دانند که اگر این صحت داشته باشد می توان قدمت شهر را به دوران باستان و مقارن دین زردشت رساند.

مصالح ساختمانی جیزد از خشت خام و گل است، خانه ها نزدیک به هم و فشرده ساخته شده اند،

سقف خانه ها گنبدی بوده و دارای دیوارهای پهن می باشد، که خاص آب و هوای نیمه بیابانی است،

داخل خانه ها گچ کاری و تقریبا در مرکز شهر دژ و قلعه ی حاکم مشخص استو از بقیه ی نقاط بلند تر می باشد،

که دارای دیوارهای بلند و برج و بارو بوده است که تا حدودی این برج و باروها مشخص است،

در قسمت جنوبی این ارگ سالنی بلند و پیچ در پیچ و دارای چند خانه و دهلیز می باشد،

که این سلن راه ورود به ارگ بوده است و گویا مهمترین راه و دروازه بوده است.

اطلاعات دیگر

از روی آنچه که فعلا از شهر باقی مانده است می توان گفت شهر بصورت دایره بوده و با ورود به خرابه های جیزد به مقدار زیادی سفال با لعابهای رنگی گوناگون بر خورد می کنیم، که این سفاله با نقشهای زیبایی تز ئین شده اند که بیشتر شامل کاسه، کوزه، فنجان، خم، پارچ و ظروف دیگر می باشد، (اگرچه این شهر نیز چون دیگر آثار تاریخی کشورمان از دستبرد سارقان مصون نمانده است!!!)

از دیگر اشیاء پیدا شده در این شهر می توان به مجسمه های طلایی، پیه سوز ، شمعدانی های زیبا و سکه هایی که بر روی آنها نوشته هایی حک شده است نام برد. در اطراف جیزد  بقایای زیاد کوره های سفال قابل مشاهده است، اکثر منابع تاریخی از جیزد اندک یادی کرده اند …

و از جمله مورخان قدیمی که در آثار خود از جیزد سخن گفته اند می توان به مجد خوافی ،حافظ ابرو و فصیحی خوافی اشاره نمود در اینجا به ذکر مطلبی از مجد خوافی در روضه خلد اشاره می کنیم (زلزله ای از نوایب زمان در مدت هزار سال کس ندید و نشنید که به خواف رسید علی خصوص به شهرجزد

نزدیک سحر گه زمین چنان بجنبید که گفتی از مرکز خود خارج شد یا خود فلک خارج مرکز گشت بسیط خاک با هوا مرکب شد و دایره ی افق قوس مورب در لحظه ای قریب به بیست هزار خلق هلاک شدند و محبوس دل خاک قیامت آمد به ناگاه کوشک زیر و رو شد و ملک بی نشان و اثر )

گردشگران می توانند از دیگر اماکن گردشگری شهرستان نیز دیدن نماییند

موزه مردم شناسی-مسجد وکیل-آب انبار بزرگ جنگل-قلعه تاریخی اکبر آباد که فاصله کمی با این شهر دارد

پل تاریخی سالار-آرامگاه امان قلی-قلعه تاریخی کریم آباد-آب انبار اکبرآباد-آرامگاه امامزاده میرقوام الدین موسوی نوق

آرامگاه شاه سنجان- مسجد جامع تاریخی رشتخوار-

اینستاگرام