توضیحات ارسالی
مجموعه گردشگری خواجه یار در ارتفاعات موسوم به (( خواجه یار )) مشرف به شهر خواف واقع است.
مجموعه تاریخی– فرهنگی خواجه یار مشتمل بر گورستانی منسوب به شهدای صدر اسلام ،
بنای مزار دو طبقه و آب انباری از دوره قاجار است
به رغم جاذبه های تاریخی ارتفاعات خواجه یار با چشم انداز وسیعی به مرکز شهر،
تفرجگاه کوهستانی خوافیان و مناطق مجاور به شمار می آید .
مخازن این آب انبار ها به صورت دایره ای هستند و هر یک از آنها در حدود 8متر قطر دارند.
سبک یا شیوه معماری آب انبار ها با توجه به شواهد بدست آمده به دوران تیموریان میرسد
همچنین از بقایای بدست آمده مشخص میشود که در گدشته تاسیسات دیگری نیز وجود داشته که اکنون تخریب شده است
مجموعه در دو طبقه که در دوره قاجار ساخته شده ۱۴ متر طول و۶/۷۰ متر عرض دارد
این بنا مشرف به محوطه ای محصور در دیوار خشکه چین سنگی است
و سکویی بلند بطول ۸ متر و عرض ۱ متر روی پایه های آجری در میان محوطه واقع شده است
برخی میگویند یکی از یاران امام حسن (ع ) بوده که در زمان این امام و هنگام حمله ایشان به ایران در جنگ با کفار وزرتشتیان به شهادت رسیده و در همان مکان بخاک سپرده شده است.
آب انبار‌های خواجه یار
آب انبار‌های خواجه یاریکی از آثار ملی ثبت شده ایران در خواف است که قدمت آن مربوط به تیموریان ـ صفویه می باشد و در تاریخ ۱۳۸۱/۱۱/۱۲ به شماره ثبت 7488 در مجموعه آثار تاریخی ایران ثبت شده است.
نشانی این اثر ملی ثبت شده خواف ۲ کیلومتری غرب شهرستان خواف، بخش مرکزی، دردامنه کوه خواجه یار می باشد.
مزار خواجه یار، در بلندترین نقطه دامنه کوه واقع شده و ساختمان آن یک بناى کوشک مانندى در دو طبقه است که در سالیان اخیر مرمّت شده و ابعاد آن 10/14×70/6 متر است.
این بنا مشرف به محوطهاى محصور در دیوار خشکه چین سنگى است
وسکوئى بلند به طول 8 و عرض یک متر بر روى پایه هاى آجرى در میان محوطه واقع شده که در واقع محوطه خواجه یار مىباشد.
در اطراف مقبره خواجه یار، درگذشته اشخاصى را دفن نمودهاند که اینک به قبرستان تبدیل شده است.
در این محل، دو آب انبار به فاصله کمى از یکدیگر و در فاصله حدود صد مترى مزار خواجه یار قرار دارد.
یکى از آب انبارها که مخزن آن داراى پلان دایره و هشت متر قطر داشته است که اینک ویران گشته و بقایاى دیوار آن بر جاى مانده است.
دیوار آب انبار تماماً از سنگ لاشه با ملاط گل و آهک ساخته شده
و بر روى آن با چهار لایه ساروج اندود گردیده است و سقف آن گنبدى آجرى داشته است.
ابعاد آجرهایى که سقف آب انبار با آن پوشش شده‌اند 5%×24×24 سانتىمتر مىباشد.
آب انبار دیگرى
با پلان مستطیل شکل و مجاور آب انبار مخروبه مدوّر ایجاد گردیده است که 40/13 متر طول و 10/7 متر عرض دارد.
در جلوى آن، ایوانى با طاق جناقى و دو درگاه در طرفین احداث شده و از انتهاى ایوان راهى با شش پلّه عریض به سطح آب مىرسد.
چنین به نظر مىرسد که مخزن و ایوان آب انبار در دو زمان ساخته شده باشد و مخزن بر ایوان تقدم دارد.
آب انبارهاى خواجه یار از نظر سبک معمارى قابل مقایسه با آثار معمارى زمان تیموریان و صفویه مى باشد.
برجستگىها و بقایاى دیوارهایى در محل نیز حکایت از تأسیسات دیگر در گذشته داشته اند.
در مزار خواجه یار، شواهدى جز آب انبار از گذشته مشاهده نمىشود
اما وسعت قبرستان و قطعات سنگ قبرهایى که بعضاً متعلّق به زمان صفویّه مىباشند
نشان دهنده این واقعیّت است که از دیرزمان این محل مورد عنایت و توجّه مردم بوده است.
چنانکه در بین مردم خواف معروف است.
در صدر اسلام یعنى در سال 18 هجرى که احنف ابن قیس، مأمور فتح هرات شد،
در مسیر راه، منطقه خواف بدون جنگ و پیکار تسلیم شده
و بیعت خویش را به اسلام اعلام مىدارند و سپس راهى هرات مى شوند.
اطلاعات کلی
در هرات، پیکار سختى بوجود آمد و با عدهاى مجروح در مراجعت به خواف مىآیند، ولى این بار مجوسان این منطقه عهدشکنى کرده و سر از اطاعت اسلام برتافته و با مسلمین به جنگ و پیکار مى پردازند که در نتیجه عدهاى از سپاه اسلام، شهید و مجروح به جا گذاشته که از آن جمله خواجه یار و پیر حسبه و عدهاى که قبور آنان در بین راه خرگرد و خواف (رود) وجود دارد و به نام شهداء گمنام معروفند مىباشند.
چون این جنگ بین زردشتیان مقیم خرگرد و لشکر اسلام پیش آمده بود، محل زردشتیان که روى تپّه مرتفع وجود داشته، از آن تاریخ این تپّه (محل دژ سابق) به نام کافر قلعه موسوم گردیده است.
درباره خواجه یار
مى گویند که چون مزار آن مورد احترام و زیارت مردم خواف بوده، در قرن 13 هجرى قمرى
به هنگام سلطنت ناصرالدّین شاه قاجار، حاکم خواف به نام سید محسن خان کلالى خوافى به او شک و بىاعتنایى مىکند و به مردم اعتراض نموده که چرا به زیارت او مىروند
لذا پس از مذاکرات با معتقدین، براى اثبات موضوع قبر او را مىشکافند و مىگویند: «پس از شکافتن مشاهده مىشود که جوانى سبزپوش و دستمالى سبز رنگ به پیشانى بسته در قبر آرام دارد (واللَّه اعلم)».
بلافاصله به حاکم اطلاع مىدهند و حاکم خود نیز مشاهده مىکند و دستور مىدهد براى تیمّن و تبرّک دستمال را باز کنند،
ولى به محض باز کردن دستمال، خون از پیشانى وى فوران مىکند و دستمال دیگرى مىبندند باز هم خون جریان داشته است تا اینکه همان دستمال سبز خودش را مىبندند و خون مىایستد.
آنگاه سر قبر را بسته و به دستور محسن خان کلالى ساختمانى بر آرامگاه او مىسازند که هم اکنون آن ساختمان آجرى و مستحکم در دامنه کوه خواجه یار پانصد مترى مغرب شهر رود خواف وجود دارد.
ممکن است خواجه یار از مجروحین جنگ هرات بوده که در مراجعت به علت جراحت فراوان در خواف به شهادت رسیده است
که از نام و نسب او اطّلاعى در دست نیست.
اقدامات دیگر
علاوه بر چشم انداز زیبای این منطقه ،ارتفاعات خواجه یار محل مناسبی جهت کوهپیمایی و ورزش صبحگاهی می باشد
با توجه به استقبال زیاد مردم شهرستان خواف از این منطقه شهرداری اقدام به ایجاد زیر ساخت های گردشگری
از جمله توسعه فضای سبز ،
ساخت شهر بازی کودکان،تسطیح راه دسترسی و ساخت سرویس بهداشتی کرده است.
مجموعه مزار خواجه یار به شماره 8273 و به تاریخ 24/1/1382 به ثبت آثار ملّى و تاریخى رسیده است.
آدرس: شهرخواف – ارتفاعات خواف
نقد و بررسی‌ها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.