گنبد آجری مهرآباد

گنبد آجری مهرآباد (شه میر)

گنبد آجری مهرآباد (شه میر)این بنا گنبدی عظیم آجری در سمت جنوب نیشابور به فاصله 3 کیلومتری نیشابور به کاشمر در جاده واقع است

نبدهای آجری مهرآباد که «مهراوا»، «شهمیر» -شَه‌مهر- و «شادمهر» نیز نامیده می‌شوند

در کنار این گنبد عظیم مربوط به دوره سلجوقیان گنبدی کوچکتر به  فاصله 15 متری در سمت شمال گنبد بزرگ واقع است که به دوره ایلخانی نسبت داده شده است.

این بنای آجری که به دوره سلجوقی نسبت داده شده است به نام های شهمیر (یا شه مهر) شاه مهر و مهروا خوانده می شود چنانچه ملاحظه می شود هر سه اسم (مهر) را دارا می باشد و به این سبب ذهن هر جوینده ای را به سمت آئین مهرپرستی ایران باستان رهنمون می سازند

چنانچه گمان می رود این بنا در قدیم آتشکده ای بوده است به نام آذربرین مهر که یکی از سه آتشکده مهم زرتشتیان بوده است.

پلان بنا

این بنا دارای یک پلان هشت ضلعی از بیرون و فرعی صلیب شکل از درون می باشد

مقبره آجری با ابعاد 5/2× 5/1×1 متر با اندود گل و گچ ضلع شمالی آن را احاطه کرده است.

این بنا فاقد تزئینات ویژه می باشد

و فقط از درون حاشیه سه کنج ها و قوس های  ورودی با گچ به صورت قوس های جناغی تزئین شده

بالای هر ورودی نیز پنجره ای تعبیه شده است.

این بنا چهار ورودی داشته که اکنون فقط دو ورودی آن قابل استفاده می باشد و دو ورودی دیگر مسدود گشته اند.

دور تا دور گنبد هم چهار پنجره وجود دارد.

همچنین طاقچه های گچی در دور تا دور بنا از درون خود نمایی می کند

در بالای تیزه ها پنجره های مسدود به صورت پنجره های کور از درون دور تا دور ساقه گنبد را از درون احاطه کرده اند.

نمای بیرونی بنا هم تقریباً تخریب گشته اما گنبد همچنان مقاوم و پا برجاست

گرچه اضلاع هشتگانه بنا فرسوده و تخریب شده اما بنا از نظر ساختاری و ایستایی آسیب چندانی ندیده است.

این بنا آجری با آجرهایی به ابعاد 5× 26× 26 سانتی متر ساخته شده

گنبد آن بی شباهت به گنبد عظیم سلطانیه نیست.

فاصله گنبد اول با دومین گنبد حدود 15 متر می باشد .

مرمت و باز سازی

این بنا در حال حاضر در معرض آسیب های فراوان می باشد.

با توجه به این که بنای گنبد بزرگ شادمهر از جمله معدود بناهای دوره ی سلجوقی است

پس از حمله ویرانگرانه ی مغول در اطراف شهر نیشابور باقی مانده است

دارای ارزش معماری بسیار بالایی ازنظر تحقیق برای پژوهشگران و جذب توریست می باشد.

که این مهم با مرمت و باز سازی این بنای ارزشمند میسر می گردد.

مساحت بنا 150 متر است و به شماره ثبن 1549 و به تاریخ 5 دی ماه 1356 به ثبت رسیده است

این بنای زیبا روبروی روستای شهمیر، کنار جاده کاشمر واقع شده است

اینستاگرام