تقریباً هرچیزی می تواند جاذبه باشد.عامل تعین کننده در توسعه جاذبه آنچه می توان ساخت یا آنچه وجود دارد نیست بلکه آنگونه که جاذبه مدیریت میشود، آنجایی که جاذبه قرار دارد، جاذبه برای کیست؟ چگونه تفسیر می شود و اهمیت آن برای مردم ساکن محلی و بازدید کنندگان چقدر است؟ مطرح است.
یک سیستم رایج در تقسیم بندی انواع جاذبه های گردشگری تقسیم بندی ادوارد اینسکیپ است که جاذبه ها را به سه قسمت عمده زیر تقسیم بندی می کند:
1- جاذبه های طبیعی که بر اساس ویژگی های محیط طبیعی هستند شامل: اقلیم (climate)، چشم انداز های زیبا( Scenic beauty)، سواحل و بندرگاه ها (Beaches and marine areas)، پوشش گیاهی و حیات وحش( Flora and fauna)، ویژگی های خاص طبیعی( Special environmental features)، پارک ها و مناطق حفاظت شده ( Parks and consecration areas)، گردشگری درمانی ( Health tourism)،.
2- جاذبه های فرهنگی که بر مبنای فعالیت های انسانی هستند: سایت های باستانی، تاریخی و فرهنگی، الگوهای متمایز فرهنگی( Distinctive cultural patterns)، هنرها و صنایع دستی( Art and handicrafts)، فعالیت های اقتصادی جالب( Interesting economic activities)، مناطق شهری جالب(Interesting urban areas)،موزه وتسهیلات فرهنگی ( Museums and other cultural facilities )، جشنواره هی فرهنگی( Cultural festivals )، میهمان نوازی بومیان ( Friendliness of residents )،.
3- جاذبه های خاص که به صورت مصنوعی خلق شدهاند: پارک های مصنوعی ( Theme parks )، خرید ( Shopping )، اجلاس ها، نشست ها و کنگره ها، وقایع خاص، سرگرمی ها، تفریح و ورزش
اما دسته بندی کلی تر به شکل زیر میباشد
ویژگی های منابع طبیعی، مانند: زمین، کیفیت آب، پوشش گیاهی، گونه های حیوانی و آب و هوا از جمله خصوصیاتی هستند که عمده جاذبه های طبیعی را تشکیل می دهند. جاذبه های منحصر به فرد طبیعی برای جلوگیری از انحصار، دگرگونی و حفاظت آن اغلب عام المنفعه هستند. جاذبه های بخش خصوصی که بیشتر بر محیط های مصنوعی متکی می باشند و برای موفقیت خود به خصوصیات آب و هوای ویژه ای احتیاج دارند.
2- جاذبه های تجاری
مناطق بزرگ شهری، مرکز فعالیت صنعت گردشگری هستند. اجتماع سرویس های تولیدی، اقتصادی، دولتی و خصوصی که مجموعاً بازارهای بزرگ را تشکیل می دهند از مناطق جذاب، برای گردشگران می باشند. مناطق روستایی اگرچه از اهمیت کمتری نسبت به مراکز تجاری شهری برخوردارند، اما به طور فعال به دنبال همایش های تجاری، گردشگری هستند. تفریح گاههای بزرگ و کوچک در جذب گردشگران فعال هستند.
یادمان های قدیمی، در فضاها و محیط های ساخته شده مصنوعی یا در مکانهایی که وقایع مهم اتفاق افتاده، به نوبه خود می تواند نوعی جاذبه باشد. بعضی مکانها ممکن است قبل از اینکه به یک جاذبه گردشگری تبدیل گردند، احتیاج به محوطه سازی تفریح گاهی، مرمت و محافظت دارند. مکان های ماقبل تاریخ یا دوره های ابتدایی تاریخ به مقدماتی مانند کاوش و تحقیق راجع به اهمیت انحصار و ارتباطشان با زندگی مدرن امروزی احتیاج دارند. این کاوش هم سرگرم کننده و هم آموزنده است و برای جاذبه های تاریخی ضروری می باشد.
راه و رسم و روشی که اقوام مختلف به زندگی، کار، تفریح و عبادت می پردازند، جاذبه های قومی فرهنگی را تشکیل می دهد. خیلی از فرهنگ ها منحصر به فرد بودن زندگی شان را به عنوان یک جاذبه برای مردم درک نمی کنند؛ اگر چه این دیدگاه باید عوض شود ولی معرفی جاذبه های قومی و فرهنگی باید با حساسیت انجام شود. اگر استثناعات قومی و فرهنگی را به عنوان یک جاذبه بخواهیم مطرح کنیم باید همانند دیگر جاذبه ها از آن حفاظت کنیم.
5- جاذبه های پزشکی
چشمه های آب معدنی یکی از اولین مراکز پزشکی برای جاذبه های گردشگری شناخته شده اند. امروزه گردش و سفر به مراکز تفریحی درمانی برای درمان بیماری های گوناگون رایج شده است. پیشرفت های پزشکی به شناخت مراکز درمانی خاص با شهرت جهانی کمک کرده و این مکان ها گردشگری را به طورگسترده ای توسعه داده و هر ساله سیل بیماران داخلی و بین المللی را پذیراست.
6- رویدادهای خاص
رویدادهای خاص مانند جشن های سالانه یا بازی های المپیک به عنوان جاذبه های کوتاه مدت یا با اهمیت شناخته شده اند. با این وجود به عنوان یکی از عوامل برای تکرار سفر و گردش، یک انتخاب آگاهانه، نقش قابل قبولی را ایفاء می کند. به هر حال رویدادهای جهانی جزء ارتقاء دهنده های اهداف گردشگری هستند، این رویدادها وقتی که ارزش های اجتماعی و عمومی را در پیش رو ندارند. هدف آن ها گسترش و افزایش افتخارات محلی در یک اجتماع است.
7- پارک ها
بسیاری از پارک های عمومی در طبقه بندی منابع طبیعی قرار می گیرند. پارک های بخش خصوصی، شهربازی ها هستند. شهربازی ها مجموعه های مستقل هستند که متنوع اند و انواع سرگرمی ها را برای بازدیدکنندگان فراهم می کنند. تکامل شهربازی ها و تبدیل آنها به تفریح گاه های گردشگری، محفل جذابی را برای توسعه گردشگری ایجاد می کنند. باید توجه داشت که محصور کردن آنها باعث جدایی گردشگران از ساکنان شهر می شود و کاهش تأثیر اجتماعی در روش محصورسازی، ممکن است کاهش تأثیرات اقتصادی را به دنبال داشته باشد.
8- مذهبی
جاذبه های مذهبی یکی از مشکل ترین مباحث دیدگاه توسعه گردشگری هستند. البته لزوماً ساخت انواع تأسیسات برای پذیرایی این گونه از گردشگران باعث به وجود آمدن مشکلات در آنها نمی شود؛ بلکه چگونگی مطرح کردن جاذبه های مذهبی مهم است.
سایر جاذبه های گردشگری:
باغ وحش ها، آکواریوم ها، میادین ورزشی و نظیر این ها هر یک در مقوله های جداگانه می گنجد، اما از جهت سهولت و نیز به خاطر لزوم ساختار ساده شان همگی در یک گروه طبقه بندی می شوند. در واقع از آنجائیکه موارد فوق همه در یک مقوله جای می گیرند از جاذبه های بالقوه آنها چیزی کم نمی کند. در مناطق شهری عمدتاً بر تکمیل و افزودن به جاذبه های تجاری و گردشگری موجود تکیه می شوند.
منبع سایت های : drkeshavarz.blogfa.com